هدف تفصیلی
•هدف تفصیلی در انطباق با هدف کلی است و نمی تواند فراتر از آن باشد. اهداف تفصیلی یا اهداف جانبی، در حقیقت بهصورت جداول نهایی نمایان می شود و باید این اهداف در نتایج منتشره، دیده شود.
جامعه آماری ( (Survey Population
•مجموع عناصر و اعضایی که دارای حداقل یک ویژگی مشترک باشند که بتوان آنها را ازسایر جوامع متمایز کرد، جامعه آماری گویند.
•جامعه آماری باید به استناد : محتوای جامعه یا عناصر آن (Content) ، واحدهای مرتبط با محتوی آن (Unit) و محدودهی جغرافیای و زمان آمارگیری (Time) شناخته شود. به عنوان مثال: تمامی خانوارهای واقع در واحدهای مسکونی معمولی کشور در سال 1385 .
•مجموعه مقادیر مربوط به عناصر این جامعه و نه خود عناصر جامعه، مورد نظر است و از عنصری یا عضوی به عضودیگر، این مقادیر تغییرمیکند که آن، صفت متغییر جامعه نامیده می شود.
• اگر بخواهیم روی قد دانشجویان یک دانشکده مطالعه کنیم. جامعهی مورد نظر ما، دانشجویان دانشکده است و صفت متغیر، اندازهی قد آنها ا ست.
جامعه هدف (Target Population)
•جامعه هدف ، جامعهای است که می خواهیم با کاوش وبررسی برروی صفت هایی از اعضای آن به نتایجی دست یابیم .جامعه هدف امکان دارد با جامعهی موردمطالعه وبررسی متفاوت باشد. محدودیت هایی در عمل ممکن است دسترسی به جامعهی هدف را غیر قابل امکان نماید. از این رو اصطلاح جامعهی هدف ، متفاوت از مفهوم جامعه آماری و جامعهمورد مطالعه است. این تفاوت ناظر به نوعی مراجعه به جامعهی قابل دسترس وقابلیت عملیاتی کردن است که اغلب امکان انتخاب نمونه معرِف درآن جامعه وجود دارد. استنباط آماری از چنین نمونههایی براساس محدودیت های دسترسی به جامعه هدف است. لذا این محدودیت ها می تواند منبع اریبی باشد. هرچه فاصله جامعه ی هدف وجامعهی آماری بیشتر باشد اریبی نتایج نیز بیشتر خواهد بود.
•به عنوان مثال : تخمین و براوردی از سلامت رفتاری جوانان یک منطقه مد نظر است.
•روش دستیابی به جوانان تلفنی است وآمارگیری از آنها، با انتخاب نمونه هایی از فهرست مشترکین تلفن می باشد. جامعه هدف می تواند تمام شهروندان جوان آن منطقه در زمان مورد نظر باشد. امّا جامعه آماری تمام جوانانی است که از فهرست تلفن مشترکین منطقه قابل دسترس است. به عبارتی دراین مورد جامعه آماری زیر مجموعهایی از جامعه هدف می باشد.
واحدهای آماری ((Survey Unit
•جامعه آماری بدون واحد آماری و واحد آماری بدون جامعه آماری قابل تعریف نیست.
• در یک طرح آماری، عنصر یا واحد آماری، جزیی از جامعه است که اطلاعات در مورد آن جمع آوری می شود.
•به عبارتی واحدهایی که هدف بررسی ومطالعه در طرح های آماری هستند ، (و واحدهای مشاهداتی هم به آن هاگفته می شود و اندازه گیری ) و ثبت اطلاعات از آن ها انجام می گیرد ، واحد آماری نام دارد. یعنی: عناصر یا افراد جامعه که اطلاعات مورد نظر درمورد آنها جمع آوری و صفت متغیر ، در سطح آن ها مورد محاسبه قرار می گیرد.
قلم آماری نهایی ((Survey Item
•قلم آماری نهایی، صفت تعریف شده یا طبقهبندی شده ای از موضوع مورد آمارگیری (با ارتباطات مشخص با دیگر صفات) است که بتواند در قالب جداول آماری معینی جای بگیرد. به عنوان مثال "سن" یک صفت "فرد" مورد آمارگیری (یعنی موضوع آمارگیری در یک آمارگیری جمعیتی) است که به صورت عام یک "قلم آماری" نامیده می شود.
•هر صفت یا ویژگی مورد پرسش و ثبت را یک قلم (Item ) می نامند که وابسته به زمان هستند و این موضوع، بستگی به ماهیت سؤال دارد.
چارچوب (Frame)
•چارچوب آماری ، فهرستی از واحدهای نمونه گیری در جامعه است و باید به هنگام باشد.
•چارچوب آماری وسیله ایی است که واحد آماری جامعه را به تفکیک مشخص می کند وامکان انتخاب ودسترسی به آن هارا برای کسب اطلاعات مورد نظر فراهم می نماید. در واقع نقش چارچوب در آمارگیری ها، فراهم کردن تعیین حدود کار آمارگیری و شناسایی واحدهای مورد مراجعه از سایر واحدها است .
•زمانی است که اقلام آماری به آن وابسته است. وبسته به مورد ممکن است روز، هفته ، ماه ، فصل یاسال باشد.
زمان آمارگیری (Survey Time)
•زمان آمارگیری ، محدودهی مشخصی از زمان است که درآن محدوده ی زمانی، به واحد های آماری مراجعه واطلاعات مورد نظر جمع آوری می شود.
روش جمع آوری داده ها
(Data Collection Method)
•مراجعه مستقیم به واحدهای آماری و تکمیل پرسشنامه توسط آمارگیر
•تکمیل پرسشنامه از طریق تماس تلفنی
•ارسال پرسشنامه توسط پست و تکمیل آنها توسط پاسخگو
•استفاده از امکانات رایانه ای
•آمارهای ثبتی
•سرشماری
•نمونه گیری
آمارهای ثبتی
• آمارهای ثبتی، آمارهایی هستند که از پردازش (طبقه بندی، مرتب کردن، محاسبات و تلخیص و....) داده های ثبتی حاصل می شوند. منظور از داده های ثبتی، داده هایی هستند که در حین انجام فعالیت های عینی، واقعی و جاری یک سازمان و با استفاده از فرم ها، اسناد و مدارک جاری در داخل سازمان، ثبت می شوند.
•هر فرم، سند، مدرک و پرونده شامل مجموعهای از اقلام اطلاعاتی است. برای مثال، فرم ثبت نام دانشجو در دانشگاه شامل اقلام اطلاعاتی نظیر نام، نام خانوادگی، شهرستان محل اخذ دیپلم، معدل دیپلم، محل تولد، نام و شغل پدر و غیره می باشد. پس از تکمیل فرم ثبت نام، داده های ثبتی تولید می شوند. چنانچه این نوع داده های ثبتی برای همه دانشجویانی که ثبت نام نموده اند جمع آوری شود از جمعبندی، دسته بندی و پالایش آنها، آمارهای ثبتی تولید خواهد شد.
•آمارهای ثبتی، مجموعه آمار و اطلاعاتی است که از دادهها و اقلام ثبت شده در هنگام فعالیت ها و عملیات جاری دستگاهها بهدست میآید. این دادهها ممکن است در قالب مدارک، گزارش ها، دفاتر قانونی و ... ، ثبت و نگهداری شده باشند.
•تعداد اقلام و داده های ثبتی هر دستگاه یا سازمان وابسته به میزان فعالیت ها و وظایف آن دستگاه یا سازمان است.
ویژگی هاومزایای مهم تولید آمار به روش ثبتی
•از جمله ویژگی های مهم تولید آمار به روش ثبتی عبارتند از:
•سهولت دسترسی،
•قابلیت ارایه آمار و اطلاعات صحیح و دقیق در کوتاهترین زمان،
•ازهزینه کم برخوردار بودن،
•صرفه جویی در منابع،
•مستمر بودن تولید آمار،
•بی نیازی از اجرای بسیاری از طرح های آمارگیری، و
•کاهش سؤالات در برخی دیگر از طرح های آمارگیری.
ویژگی هاومزایای مهم تولید آمار به روش ثبتی2
•با توجه به اینکه آمارهای ثبتی متکی بر ثبت بلافاصله ی داده ها در زمان وقوع پدیده ها و انجام هر عمل و فعالیتی است که منجر به تولید داده می شود، بدیهی است اطلاعات جمع آوری شده از چنین داده هایی، از دقت بسیار بیشتری نسبت به آمارگیری های سرشماری و نمونه گیری برخوردار است.
•استفاده از آمار و اطلاعات ثبتی به جای اجرای آمارگیری ها نمونه ای، از هزینه و بار پاسخگویی خواهد کاست.