رقعه 7
سلام و درود به همه دوستان
چند وقتی است که این بحث درگرفته است، اینجانب صرفا نظاره می کردم. بحثها کمابیش همان بحثهای همیشگی است. طرفین هرکدام به دلیلی حرفشان درست است. اما نکته ای که در پیغام امروز دکتر حسن زاده می بینم که فکر می کنم ریشه اصلی فکر آقای حسن زاده را می سازد، نکته ای است که از پاراگرافهای آخر پیامشان برمی آید و آن این است که می بینم ایشان دو موضوع کاملا متفاوت ولی مرتبط را یکی دانسته اند. بیانات ایشان گویای این است که از نظر ایشان «کتابداری» و «اطلاع رسانی» هر دو یکی است. درست است که در کتابداری هم نهایتا این اطلاعات درون کتابها است که مدنظر است، اما روشها و اصول کاری در کتابداری درپی آماده سازی کتاب (به معنی عام آن که در تعریف دکتر ابرامی هم آمده است) و به گردش درآوردن آن می باشند. اما در اطلاع رسانی، واحد کاری «اطلاعات» است - به معنای عام آن، نه فقط اطلاعات درون کتابها یا مقالات. این است که در حوزه اطلاع رسانی (و از نظر اینجانب به بیان بهتر: علم اطلاعات) با مفاهیم و روش ها و ابزارهایی سروکار داریم که احتمالا در حوزه کتابداری با آنها کاری نداریم یا اینکه اصلا مطرح نیستند. از بیانات آقای دکتر حسن زاده مشهود است که آنچه که ایشان را نگران کرده است، برداشت جامعه از محتوای رشته و دانشی است که در حال حاضر تحت عنوان «کتابداری» تدریس و یادگرفته می شود. این حرف ایشان در صورتی درست است که مفهوم «اطلاع رسانی» با کتابداری جابجا دیده شده یا خلط شده باشد. و اما چه اشکالی دارد که ما در کنار کتابداری متخصص اطلاعات یا کارشناس اطلاعات و یا به هرنام دیگری که بخواهید، داشته باشیم؟ این چیزی است که الان در همه دنیا رایج است. الان هم شرایط آموزشی به خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی به گونه ای است که به راحتی می توان با استفاده از گرایش ها به این امر دست یافت. خوشبختانه در این مسیر حرکتهای خوبی هم شروع شده است و گرایش های نوینی در دانشگاه های مختلف مطرح شده است. بنا براین، اگر این نکته را در ذهن داشته باشیم، الان هم ما می توانیم مثلا کارشناس یا کارشناس ارشد اطلاع رسانی، مدیر اطلاعات و ... داشته باشیم.ر
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد این است که وجود نام کتابداری با دایر کردن گرایشهایی که به ضرورت نیازهای روز جامعه مثلا با عنوان «مدیریت اطلاعات» یا «مدیریت دانش» ممکن است تأسیس شوند هیچ مباینتی ندارد. در جهان هم همینطور است. سال گذشته یک بررسی نسبتا جامعی در مورد نام رشته و نام مؤسسات آموزشی این رشته و گرایش ها در جهان انجام دادم که نتیجه آن موجود است. این بررسی نشان داد که علیرغم تغییرات رادیکالی که در بعضی جاها در مورد دایرکردن گرایش ها و حتی رشته های تازه در این زمینه صورت گرفته است، اما در دنیا کماکان اکثریت قریب به اتفاق مؤسسات آموزش و دپارتمان ها همچنان با نام «کتابداری و اطلاع رسانی» فعالیت می کنند:ر
Library and Information Science
این کار خیلی دقیق و علمی صورت گرفت و در صورت لزوم جدول توزیع فراوانی نامها را می توانم در پیغامهای بعدی ضمیمه کنم.ر
البته متأسفانه در ظرفیت محدود صفحات این گروه بحث و ایمیل ها نمی توان به صورت دقیق و مشروح این بحث را اداره کرد و شاید اگر گردهمایی خاصی در این رابطه برگزار می شد که شرایط و مجال کافی برای بحث و، بخصوص مناظره، فراهم باشد بهتر می شد قضایا را باز کرد. فقط امیدوارم عرایض من ابهامات را بیشتر نکرده باشد!ر
با آرزوی توفیق روزافزون همه عزیزان
عبدالحسین فرج پهلو